ثواب خواندن سوره های قرآن
سوال: درباره ثواب هایى که براى برخى از اعمال در احادیث ذکر شده (مثلاً اگر کسى سوره «المطفّفین» را بخواند در فریضه اش آورده اند که، خداوند ایمنى در روز قیامت را به او عطا مى کند و نه آتش او را ببیند و نه او آتش را و آورده اند که بر جسر جهنم نگذرد و در روز قیامت مورد حساب قرار نمى گیرد. و اگر فلان سوره را بخواند تمام گناهانش آمرزیده شود، و براى بقیه اعمال و… ). سؤال این است که آیا اگر هر انسان عادى این اعمال را انجام دهد مشمول ثواب آن مى شود و یا اینکه انجام این اعمال باید با شرایط خاصى باشد تا ثواب آن به انسان برسد؟
جواب: در خصوص روایاتى که در ارتباط ثواب اعمال یا عقاب اعمال وارد شده ـ به طور کلّى و مثبت یا منفى ـ نمى توان اظهارنظر نمود؛ باید در هر مورد خصوص روایت و سند و متن مضمون طبق ضوابطى که در علم الحدیث و تشخیص حدیث صحیح از ضعیف معین است، بررسى و اظهار نظر نمود.
با این وجود بدیهى است نیل به این ثواب ها ـ با فرض صحّت روایت ـ مشروط به این است که شخص مؤمن، و خائف از عذاب خدا، در مقام کسب مغفرت و آمرزش باشد و بخواهد حال خود را اصلاح کند و در صدد جبران گذشته و رفع تبعات گناهان خود باشد. معلوم است که چنین کسى تائب و پشیمان است و توسّل او به قرائت این سوره یا این دعا براى این است که آثار گناهان را رفع بنماید. چنین کسى حتماً اصرار بر معصیت ندارد و از گناهان، ترسان و بیمناک است. بنابراین شمول مغفرت و آمرزش خدا نسبت به او برحسب وعده هایى که در آیات و احادیث صحیحه به تائبین و نادمین داده شده است و اعطاى این ثواب ها، مورد استبعاد نیست.
این گونه احادیث را باید با توجه به اصول و مبانى معلومه تفسیر نمود. بدیهى است که به شخصى که مصرّ بر گناه است، این ثواب ها اعطا نمى شود. چنان که این ثواب ها و وعده هاى غفران و آمرزش گناهان در قرآن کریم و احادیث، کسى را با توجه به وعیدهایى که آن هم در قرآن مجید و احادیث وجود دارد، نسبت به ارتکاب گناه و معصیت، بی باک و جسور نمى سازد.
خداوند متعال متفضّل، غفّار، رحمان، رحیم، وهّاب، منعم، محسن، قادر، قهّار، شدیدالانتقام و شدیدالعقاب بوده و ارحم الراحمین در موضع عفو و رحمت و اشدّالمعاقبین در موضع کیفر و عقاب است.
نباید مجرمان و گناهکاران از آیات و اخبارى که عفو و رحمت او را که نامتناهى است بیان مى کنند و ثواب هاى کلان را وعده مى دهد، جسور و جرى شوند، چنان که نباید از آیات عذاب و اخبار عقاب، از رحمت حق مأیوس گردند.
مهم این است که انسان ـ در حدّى که استعداد بشرى او اقتضا دارد ـ به نکات عالیه و اسرار دقیق این برنامه ها و پاداش هاى اعمال به ظاهر بسیار کوچک و مختصر و کیفر عقاب هایى که براى گناهان مقرّر شده، معرفت پیدا کند.
در ارتباط با این بحث، روایات و احادیث شریفه اى در نظر است که متأسفانه مجال و فرصت نوشتن آنها را ندارم.
ثبت دیدگاه