فلسفه باطل شدن روزه به خاطر فرو بردن سر زیر آب
سوال: فلسفه اینکه فرو بردن سر در زیر آب روزه را باطل مى کند در چیست؟ و اینکه در توضیح المسائل فرموده اید: «اگر نیمى از سر را یک بار، و نیمى دیگر را بار دیگر در زیر آب فرو کنیم، روزه باطل نمى گردد.» چگونه است؟
جواب: نسبت به احکام الهى باید شخص، حال تعبّد و تسلیم و قبول داشته باشد و بداند که راه سعادت او عمل به احکام خدا است و به طور کلى ما معتقدیم که در عالم تشریع و احکام، حکمى که بدون مصلحت باشد یا دفع مفسده اى از آن منظور نباشد وجود ندارد هرچند در بعضى موارد، خصوص فواید یک حکم را درک نکنیم.
عالم تشریع، مثل عالم تکوین است. شما در وجود خودتان هم مى دانید که همه اعضا و اجزاى کوچک و بزرگ بدن شما داراى فایده و مصلحتى است؛ اما از آنها بسا که از هزار فایده، یکى را هم ندانید.
خلاصه همان طور که از بعضى روایات استفاده مى شود، ما مانند بیماریم و خداوند متعال طبیب حقیقى است. بیمار باید به دستور پزشک عمل کند و اگر خود، پزشک باشد و نفع و ضرر هر غذا و دارو را بداند به طبیب رجوع نمى کند.
غرض این است که باید درعین حال که اطّلاع از بعضى فلسفه ها و حکمت هاى احکام، خوب است و حتى در قرآن مجید و در روایات بیان شده، اما چون احاطه بر آنها ممکن نیست و عدم وجود مصلحت نسبت به هیچ یک از احکام، قابل اثبات نمى باشد و خداوند مشرّع این احکام، عالم و حکیم به تمام جهات و ابعاد وجود این بشر است، همه را طبق حکمت و مصلحت تشریع فرموده است؛ و ما باید بُعد عمل به این احکام را در خود قوّت بخشیم.
با این وجود راجع به فلسفه و حکمت این حکم جزئى ارتماس، مى توان گفت: چون روزه، امساک از یک سلسله امورى است که مطابق و موافق با طبع انسان است (مثل خوردن، آشامیدن و… )، آب تنى و سر به زیر آب بردن نیز مخصوصاً در فصل گرما از این قسم امور است؛ ازاین رو امساک از آن در حدّى که تمام سر را یکباره به زیر آب فرو برد هم واجب شده است؛ و از دلیل شرعى آن، حرمت صورتى که نیمى از سر را یکبار و نیم دیگر را بار دیگر زیر آب ببرد، استفاده نمى شود. وَاللهُ هُوَ الْعَالِمُ بِمَصَالِحِ أَحْکامِهِ وَحِکمِهَا.
ثبت دیدگاه